အိမ္မက္ခ်စ္သူ

ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ

မဟာသကၠရာဇ္(၁၀၃)ခု ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔ ဘီစီ(၅၈၈)က ဒီကမၻာၾကီးမွာ ဗုဒၶရတနာ ပြင့္ထြန္း
ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခု ၀ါဆုိလျပည့္ စေနေန႔ ဘီစီ(၅၈၈)မွာ ဓမၼရတနာ စတင္ခဲ့သလို
မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခု ၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ တနလၤာေန႔ ဘိီစီ(၅၈၈)ခုမွာ သံဃာရတနာ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဘုရားအျဖစ္ႏွင့္ (၄၅)နွစ္ေနျပီး မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔ ဘီစီ ၅၄၃ မွာ ပရိနိဗၺာန္
စံလြန္ေတာ္မူသည္။
ေထရ၀ါဒ ဆိုသည့္ စကားလံုးျဖစ္ေပၚလာသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္ မည္ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶျမတ္စြာ
ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ပြဲမွ စတင္ သံုးစြဲခဲ့သည္ဟု
သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္တြင္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့သည္
့္ ဓမၼ ႏွင့္ ၀ိနယ ေပၚတြင္ မိမိတို႔ စိတ္ႀကိဳက္ ျဖည့္စြက္ က်င့္သံုးလိုေသာ ရဟန္းမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။
ထိုကဲ့သို႔ ေပၚေပါက္လာမႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမကို တေသြမတိမ္း လိုက္နာက်င့္ႀကံလိုသည့္
မေထရ္ႀကီးမ်ား၏ အလိုႏွင့္ အညီ အတည္ ျပဳလိုက္သည့္ အယူအဆကို “ေထရ၀ါဒ” ဟု စတင္ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။

• “ ေထရ” ဆိုသည္မွာ ရဟန္းသက္ (၁၀) ၀ါ ရရွိၿပီးေသာ မေထရ္ကို ဆိုလိုၿပီး၊
• “ ၀ါဒ” ဆိုသည္မွာ ခံယူခ်က္ကို ဆိုလိုသည္။
• ထို႔ေၾကာင့္ “ေထရ၀ါဒ” ကို စီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ရလွ်င္ ရဟန္းသက္ (၁၀) ၀ါ ႏွင့္ အထက္ ရွိေသာ
•  မေထရ္ႀကီးမ်ား၏ ခံယူခ်က္ဟု အဓိပၸါယ္ ရပါသည္။ ^[1]

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာမူ (၅)ရပ္
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ စစ္စစ္ျဖစ္ေရးအတြက္ ဥပေဒသ မူၾကီး (၅)ရပ္ကုိ စံျပဳ သတ္မွတ္ ထားခဲ့ပါသည္။ 1. ယံုၾကည္မႈသဒၶါတရားရွိရမည္။
2. ေစာင့္ထိန္းမႈ သီလရွိရမည္။
3. ေကာတုဟလ မဂၤလာကုိ မယံုၾကည္ရ။ 4. ကံတရားကုိ ယံုၾကည္သူျဖစ္ရမည္။
5. သာသနာေတာ္ျပင္ပ၌ ကုိးကြယ္မႈကုိ မရွာမွီးရ -
ဆုိေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အတြက္ မူၾကီး (၅)ရပ္ကုိ အဂၢဳၤတၱရနိကာယ္ မွာ ခ်ျပေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
(၁)ယံုၾကည္မူသဒၶါတရားရွိရမည္-ဆိုသည္မွာ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသံုးပါး တို႔၌ ဘုရားစစ္ ဘုရားမွန္
တရားစစ္ တရားမွန္ သံဃာစစ္ သံဃာမွန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္လက္ခံတဲ့ စိတ္ရွိရမယ္လို႔ ဆုိလိုပါသည္။
(၂) ေစာင့္ထိန္းမူ သီလ ရွိရမည္ - ဆိုသည္မွာ ၀ါရိတၱ သီလ လို႔ေခၚတဲ့ ငါးပါး, ရွစ္ပါး သီလ နဲ႔ စာရိတၱ သီလလို႔
ေခၚတဲ့ လင္က်င့္၀တ္, မယားက်င့္၀တ္, ဆရာ့က်င့္၀တ္, တပည့္က်င့္၀တ္, မိဘ က်င့္၀တ္, သားသၼီး က်င့္၀တ္, အထက္လူၾကီးက်င့္၀တ္, ေအာက္လက္ငယ္သား က်င့္၀တ္- စသည့္ က်င့္၀တ္သီလ မ်ားႏွင့္ ျပည္စံုရမည္။
(၃) ေကာတုဟလမဂၤလာကို မယံုၾကည္ရ -ဆုိသည္မွာ အခ်ဳိ႔ေသာလူမ်ားသည္ “အိမ္ေျမာင္စုတ္ထုိးရင္…
လာဘ္ေကာင္းတယ္” “ က်ီးကန္းလာနားရင္…. နိမိတ္မေကာင္းဘူး” ဆိုတဲ့ ေကာတုဟလမဂၤလာကို
ယံုၾကည္လက္ခံၾကသည္။ ျမတ္ဗုဒၶက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မွန္ရင္ ရက္ရာဇာ, ျပႆဒါး, က်ီးကန္းလာျခင္း,
အိမ္ေျမာင္စုတ္ထုိးျခင္း, ေနၾကတ္, လၾကတ္- စသည္ ေကာင္းက်ဳိး ဆုိးက်ဳိး ရွိသည္မ်ားကို လက္မခံရန္။
(၄)ကံတရားကို ယံုၾကည္သူျဖစ္ရမည္ -ဆုိသည္မွာ အၾကင္မ်ဳိးေစ့ကို စိုက္ပ်ဳိး၏ ထုိအပင္ကုိ သာလွ်င္
ရိတ္္သိမ္းရ၏- ဆိုတဲ့ ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ အတုိင္း ေကာင္းကံလုပ္ရင္ ေကာင္းက်ဳိးခံစားရ မေကာင္းကံလုပ္ရင္
မေကာင္းက်ိဳးခံစားရမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာတရားကုိ ယံုၾကည္လက္ခံၾကရမယ္လုိ႔ဆုိလုိပါသည္။
(၅)သာသနာေတာ္ အျပင္ပ၌ ကုိးကြယ္မႈ ကို မရွာမွီးရ -ဆိုသည္မွာ လူမ်ားဟာ အေပ်ာ္ၾကဴးျခင္း
အလုိၾကီးျခင္း ေၾကာက္စိတ္မ်ားျခင္း စုိးရိမ္စိတ္မ်ားျခင္းေတြေၾကာင့္ သာသနာေတာ္၏ ျပင္ပျဖစ္ေသာ
နတ္ကုိးကြယ္ျခင္း၊ ဘုိးေတာ္/မယ္ေတာ္ ကုိးကြယ္ျခင္း၊ အင္း/အုိင္ လက္ဖြဲ႔ ေဗဒင္ မႏၱာန္ ကုိ အားထား
ယံုၾကည္ျခင္း စေသာ သာသနာေတာ္ျပင္ပ ကုိးကြယ္ရာမ်ားကို မရွာမွီးရပါ။ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္
စစ္စစ္ျဖစ္ဖုိ႔ အတြက္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ မူ ၅ ခ်က္ကုိ ဦးထိပ္ ပန္ဆင္၍ ဗုဒၶ၀ါဒ သေဘာတရားျဖစ္ေသာ
(ဆင္းရဲျခင္းမွ ခ်မ္းသာျခင္းသို႔၊)(မေကာင္းမႈမွ ေကာင္းမႈသို႔၊)(အေမွာင္မွ အလင္းသို႔၊)(မသိမႈမွ သိမႈသို႔၊)
(ဒုကၡအတြင္းမွ ဒုကၡလြတ္ေျမာက္ရာသို႔) ေရာက္ေအာင္ အသိ အက်င့္ ဘက္စံုျမွင့္၍ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္္ေအာင္ ၾကဳိးစားၾကပါစုိ႔…….။
လုိက္နာက်င္႔သံုးရမည့္ စည္းကမ္း (၅)မ်ဳိး
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး အတြက္ လုိက္နာက်င္႔သံုးရမည့္ စည္းကမ္း(၅)မ်ဳိး ရွိသည္။
1. သက္ရွိလူသား တိရစၦာန္တုိ႔ရဲ႔ အသက္ကုိ သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္း။
2. သူတစ္ပါး ပစၥည္းကုိ ခုိးယူလုယက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္း။
3. ကာမဂုဏ္ ေဖါက္ျပန္မႈ, အိမ္ေထာင္ေရး ေဖာက္ျပန္မႈမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္း။
4. မဟုတ္မမွန္ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္း။
5. မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲျခင္း, ေရာင္း၀ယ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္း။
စည္းကမ္း(၅)မ်ဳိးကုိ ၾကည့္လွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ လူသားတို႔၏ အသက္, အုိးအိမ္, စည္းစိမ္, ခ်မ္းသာ,
လံုျခဳံရန္၊အိမ္ေထာင္ေရး သာယာရန္၊ ဒီကမၻာၾကီးမွာ သစၥာတရားထြန္းကားရန္၊ လူသားတုိ႔၏ ဥာဏ္ရည္အဆင့္အတန္းမွီရန္ အေရးကို ေမွ်ာ္ေတြးကာ အထက္ပါစည္းကမ္း ၅ ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ လူသားမ်ားသည္ အေပ်ာ္ၾကဴးျခင္း,၊အလိုရမက္ၾကီးျခင္း, ေၾကာက္စိတ္မ်ားျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔ဘ၀ အတြက္ အားကုိးရာေတြကို စိတ္ကူးပံုးေဖၚျပီး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္တတ္ၾကပါသည္။ စိတၱဇ အေတြးေတြကုိ ပံုေဖၚျပီး ယံုၾကည္ကုိးကြယ္လက္ခံေနသည္ကို ျမတ္ဗုဒၶက နွစ္သက္ေတာ္္မမူေပ၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မွန္လွ်င္ အထင္စြဲအာရံု ကုိးကြယ္မႈမ်ဳိးစံုကို စြန္႔လႊတ္ရမည္၊
အေတြးစြဲအလီလီ ယံုၾကည္မႈအရပ္ရပ္ကိုလည္း ပယ္စြန္႔ၾကရမည္။
ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ  
မွေကာတ္နဳတ္ေဖာ္ျပပါသည္